THÁNH LỄ TRỰC TUYẾN
Mẹ Teresa - Vị Thánh của những Người Khốn Khổ
Mẹ Têrêsa, còn được gọi là Thánh Têrêsa thành Kolkata, tên khai sinh Anjezë Gonxhe Bojaxhiu (26 tháng 8 năm 1910 – 5 tháng 9 năm 1997), là một nữ tu và nhà truyền giáo Công giáo Rôma người Ấn Độ gốc Albania. Bà được tôn kính là một trong những biểu tượng của lòng nhân ái và sự tận tụy đối với những người nghèo khó nhất.
Cuộc Đời và Sự Nghiệp
Anjezë Gonxhe Bojaxhiu sinh ra tại Skopje, khi đó thuộc Đế quốc Ottoman, nay là thủ đô của Cộng hòa Bắc Macedonia. Bà sống ở Macedonia 18 năm trước khi đến Ireland và sau đó là Ấn Độ, nơi bà dành phần lớn cuộc đời còn lại. Năm 1950, bà sáng lập Dòng Thừa sai Bác Ái tại Kolkata (Calcutta), Ấn Độ. Trong hơn bốn mươi năm, bà chăm sóc người nghèo, bệnh tật, trẻ mồ côi, và người hấp hối, đồng thời lãnh đạo dòng tu phát triển khắp Ấn Độ và các quốc gia khác.
Nhân Vật Toàn Cầu
Vào thập niên 1970, Mẹ Têrêsa trở thành một nhân vật toàn cầu nhờ các hoạt động nhân đạo của mình. Cuốn sách và phim tư liệu "Something Beautiful for God" của Malcolm Muggeridge đã giúp bà được biết đến rộng rãi. Năm 1979, bà được trao Giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực không mệt mỏi để cứu giúp người nghèo và những người sống trong hoàn cảnh tuyệt vọng.
Dòng Thừa Sai Bác Ái
Dòng Thừa sai Bác Ái của Mẹ Têrêsa tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Đến thời điểm bà từ trần, tổ chức này điều hành 610 cơ sở truyền giáo tại 123 quốc gia, bao gồm các nhà trọ và nhà tình thương cho người mắc bệnh HIV/AIDS, bệnh phong và lao, các bếp ăn từ thiện, các chương trình tư vấn cho gia đình và trẻ em, trại mồ côi và trường học.
Những Phê Phán
Mặc dù được tôn vinh, Mẹ Têrêsa cũng là mục tiêu của nhiều chỉ trích. Những nhà phê bình như Christopher Hitchens, Aroup Chatterjee và Vishva Hindu Parishad chỉ trích nỗ lực cải đạo không tự nguyện trong công tác từ thiện, lập trường chống phá thai cứng rắn, và quan điểm cho rằng nghèo khó có thể đem lại lợi ích tâm linh. Christopher Hitchens thậm chí còn lập luận rằng bà không thực sự có ý định giúp đỡ người nghèo mà chỉ nhằm tăng số giáo dân Công giáo.
Phong Thánh
Sau khi qua đời, Mẹ Têrêsa được Giáo hoàng Gioan Phaolô II phong chân phước. Vào ngày 4 tháng 9 năm 2016, Giáo hoàng Phanxicô đã chủ sự lễ tuyên thánh cho bà tại Quảng trường Thánh Phêrô ở Vatican với sự tham dự của khoảng 120.000 người.
Thiếu Thời
Anjezë Gonxhe Bojaxhiu chào đời ngày 26 tháng 8 năm 1910 tại Skopje. Là con út trong gia đình, cha mẹ cô là Nikola và Dranafile Bojaxhiu. Nikola tham gia hoạt động chính trị tại Albania và qua đời khi Agnes mới tám tuổi. Sau khi cha mất, mẹ cô nuôi dưỡng cô trong đức tin Công giáo Rôma. Từ nhỏ, Agnes đã đam mê đọc các câu chuyện về cuộc đời các thừa sai và quyết định hiến mình cho đời sống tôn giáo từ tuổi 12. Năm 18 tuổi, cô gia nhập Dòng Nữ tu Loreto và từ đó không bao giờ gặp lại mẹ và chị.
Sau khi đến Ireland để học tiếng Anh, cô đến Ấn Độ năm 1929 và bắt đầu cuộc đời nữ tu tập sinh tại Darjeeling. Ngày 24 tháng 5 năm 1931, cô làm lễ tiên khấn và chọn tên Teresa theo tên Thérèse de Lisieux, thánh bổn mệnh của các thừa sai. Ngày 14 tháng 5 năm 1937, Teresa khấn trọn đời khi đang dạy học tại trường Loreto ở phía đông Calcutta.
Sáng Lập Dòng Thừa Sai Bác Ái
Ngày 10 tháng 9 năm 1946, Teresa trải nghiệm điều mà cô miêu tả là "ơn gọi trong ơn gọi". Năm 1948, bà khởi đầu công tác thừa sai giữa người nghèo, thay bộ áo truyền thống của dòng Loreto bằng trang phục chira giản dị bằng vải cotton viền màu lam. Bà nhập tịch Ấn, mở một trường học và bắt đầu chăm sóc những người bần cùng đói khát. Ngày 7 tháng 10 năm 1950, Vatican chấp thuận cho bà khởi đầu dòng tu Dòng Thừa sai Bác Ái, với sứ mạng chăm sóc "người đói khát, trần truồng, kẻ không nhà, người tàn tật, người mù, bệnh nhân phong, bất cứ ai đang cảm thấy thừa thãi, bị căm ghét, ruồng bỏ trong xã hội."
Năm 1952, bà mở ngôi nhà đầu tiên chăm sóc người sắp chết, Nhà Kalighat cho người Hấp hối, và sau này đổi tên thành Nhà Thanh Tâm (Nirmal Hriday). Bà cũng mở Shanti Nagar (Thành phố Hòa bình) cho người mắc bệnh phong cùi và Nirmala Shishu Bhavan cho trẻ mồ côi và thanh thiếu niên vô gia cư. Trong thập niên 1960, dòng tu phát triển trên khắp Ấn Độ và thế giới.
Cuối Đời
Sức Khỏe Suy Giảm
Mẹ Têrêsa gặp nhiều vấn đề về sức khỏe trong những năm cuối đời. Năm 1983, bà bị cơn đau tim khi đến Rôma trong chuyến viếng thăm Giáo hoàng Gioan Phaolô II. Sau cơn đau tim thứ hai vào năm 1989, bà được đặt máy tạo nhịp tim nhân tạo để hỗ trợ tim mạch. Đến năm 1991, trong một chuyến đi tới México, bà mắc bệnh cúm, khiến bệnh tim trở nặng hơn. Dù muốn từ nhiệm khỏi vị trí lãnh đạo Dòng Thừa sai Bác Ái, các nữ tu trong dòng đã bỏ phiếu kín yêu cầu bà ở lại, và bà đồng ý tiếp tục lãnh đạo dòng tu.
Sức Khỏe Ngày Càng Suy Giảm
Tháng 4 năm 1996, Mẹ Têrêsa bị té ngã và gãy xương đòn, tiếp đó là một ca phẫu thuật tim. Sức khỏe của bà suy giảm rõ rệt sau các biến cố này. Ngày 13 tháng 3 năm 1997, Mẹ Têrêsa từ chức lãnh đạo dòng tu và bà từ trần ngày 5 tháng 9 năm 1997.
Tổng Giám mục Calcutta, Henry Sebastian D’Souza, kể lại rằng trong lần đầu Mẹ Têrêsa vào bệnh viện vì đau tim, ông đã cho một linh mục đến làm phép đuổi quỷ với sự đồng ý của bà, vì bà tin rằng mình đang bị ma quỷ tấn công.
Di Sản
Vào thời điểm Mẹ Têrêsa từ trần, dòng tu của bà có hơn 4,000 nữ tu, với sự hỗ trợ của 300 tu sĩ và hơn 100,000 tình nguyện viên. Họ điều hành 610 cơ sở từ thiện tại 123 quốc gia, bao gồm các nhà tế bần, nhà mở cho người mắc bệnh HIV/AIDS, bệnh phong, lao, các nhà bếp từ thiện, chương trình tư vấn gia đình và trẻ em, trại mồ côi, và trường học.
Mẹ Têrêsa đã để lại một di sản to lớn về lòng nhân ái và sự phục vụ không mệt mỏi cho những người nghèo khổ nhất. Bà được cả thế giới kính trọng và tôn vinh, nhưng cũng không tránh khỏi những phê phán về một số phương pháp và quan điểm của mình. Tuy vậy, sự cống hiến của bà vẫn là một nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho rất nhiều người.
Dòng Thời Gian Cuộc Đời Mẹ Teresa
1910-1920
- 1910: Ngày 26 tháng 8, Agnes Bojaxhiu, con gái út của Nicola và Drana, sinh ra và lớn lên tại Skopje, thủ phủ của Cộng Hòa Albania thuộc Macedonia.
- Ngày 27 tháng 8, Agnes được chịu phép Thánh Tẩy tại nhà thờ giáo xứ Thánh Tâm Chúa Giê-su và được nhận thánh hiệu A-nê (Gonxha - A-nê).
- 1918: Cha của Agnes, ông Nicola, qua đời đột ngột do bị đầu độc sau một cuộc họp chính trị.
1920-1930
- 1924: Lazan, anh trai của Agnes, rời nhà đến học tại một học viện quân sự ở Úc.
- 1925: Linh mục Jambrenkoic trở thành cha xứ. Agnes tham gia hội tương tế Thành Nữ Đồng Trinh Maria do cha xứ thành lập.
- 1928: Agnes cùng mẹ và chị ruột Aga hành hương đến Letnice. Tại đây, cô nhận thấy đã đến lúc đi theo thiên hướng của mình. Tháng 9, cô được dòng Loreto chấp thuận.
- 1929: Tháng Giêng, Agnes đến Calcutta, sau đó đi tiếp đến Darjeeling, nơi cô bắt đầu cuộc sống một nữ tu tập sinh.
1930-1940
- 1931: Ngày 24 tháng 5, Agnes làm lễ Tiên Khấn và trở thành Xơ Teresa.
- 1937: Ngày 24 tháng 5, Xơ Teresa Khấn Trọn Đời. Sau đó Xơ trở về Entally, một quận phía đông Calcutta.
1940-1950
- 1946: Ngày 10 tháng 9, nhận được ơn gọi cách riêng của Chúa, Xơ Teresa rời bỏ cuộc sống tu viện và làm việc, sống với người nghèo trong các khu ổ chuột.
- 1948: Tháng 8, Tòa Thánh chấp thuận cho phép Xơ Teresa tách khỏi dòng Loreto nhưng vẫn là nữ tu. Xơ Teresa chọn bộ áo Sari trắng viền xanh và bắt đầu học một số kỹ năng y tế cơ bản. Sau đó, Xơ về Calcutta và đến với Nhà Dưỡng Lão của Hội Nữ Tu Bạn Người Nghèo.
- 1949: Tháng 2, Xơ chuyển đến Creek Lane. Tháng 3, một học trò cũ của Xơ, cô Subashini Das, đến cộng tác và trở thành người môn đệ đầu tiên.
1950-1960
- 1950: Ngày 7 tháng 10, một Thánh Lễ được cử hành để kỷ niệm ngày thành lập Dòng Thừa Sai Bác Ái.
- 1953: Tháng 2, ngôi nhà số 54a Lower Circular được mở rộng và trở thành Nhà Mẹ của Dòng Thừa Sai Bác Ái. Xơ Teresa trở thành Mẹ Teresa.
- 1957: Tháng 9, phòng khám chữa bệnh phong hủi lưu động bắt đầu hoạt động.
1960-1970
- 1960: Trung tâm đầu tiên bên ngoài Calcutta được đưa vào hoạt động tại Ranchi.
- 1962: Mẹ Teresa nhận giải thưởng Padma Shri, trở thành người đầu tiên không phải người Ấn Độ nhận giải thưởng này.
- 1963: Hội Anh Em Thừa Sai Bác Ái được thành lập.
- 1965: Trung tâm đầu tiên không nằm trên đất Ấn Độ được thành lập tại Venezuela.
1970-1980
- 1979: Mẹ Teresa được trao tặng giải Nobel Hòa Bình.
- 1980: Thái tử Charles của Anh Quốc thực hiện chuyến viếng thăm đặc biệt Hội Thừa Sai Bác Ái tại Calcutta.
1980-1990
- 1983: Mẹ Teresa bị đau tim khi đến Rôma thăm Giáo hoàng Gioan Phaolô II.
- 1989: Mẹ Teresa bị cơn đau tim thứ hai và được đặt máy tạo nhịp tim nhân tạo.
1990-2000
- 1990: Bất chấp mong muốn được rút lui của Mẹ, các nữ tu vẫn nhất trí tôn Mẹ Teresa là Mẹ Bề Trên.
- 1994: Ngày 1 tháng 4, Mẹ Teresa đến Việt Nam, đây là quốc gia thứ 111 có sự hoạt động của Dòng Thừa Sai Bác Ái (Nữ Tử Bác Ái).
- 1996: Mẹ Teresa bị các cơn đau tim nặng.
- 1997: Mẹ Teresa qua đời ngày 5 tháng 9. Ấn Độ tổ chức lễ Quốc Tang vào ngày 13 tháng 9.
Sau khi qua đời
- 2003: Ngày 19 tháng 10, Giáo hội Công giáo cử hành thánh lễ phong chân phước cho Mẹ Teresa.
- 2016: Giáo hoàng Phanxicô cử hành các nghi thức tuyên thánh cho Mẹ Teresa.
Giải Thưởng và Vinh Danh
- 1962: Giải thưởng Ramon Magsaysay
- 1962: Padma Shri của Ấn Độ
- 1973: Giải thưởng Templeton
- 1978: Giải thưởng Balzan
- 1979: Giải thưởng Nobel Hòa bình
- 1979: Giải Pacem in Terris
- 1980: Bharat Ratna, giải dân sự cao nhất của Ấn Độ
- 1983: Order of Merit của Anh
- 1984: Giải thưởng Damien-Dutton
- 1985: Huân chương Tự do Tổng thống (The Presidential Medal of Freedom), danh dự dân sự cao nhất tại Mỹ
- 1992: Giải thưởng UNESCO cho Hòa bình Giáo dục
- 1996: Công dân danh dự của Hoa Kỳ
- 1997: Huy chương Vàng của Quốc hội Hoa Kỳ
- 2003: Phong chân phước
- 2016: Tuyên thánh
Một Số Câu Nói Nổi Tiếng Của Mẹ Teresa
"Không phải tất cả chúng ta có thể làm những điều lớn. Nhưng chúng ta có thể làm những việc nhỏ với một tình yêu lớn."
"Tình yêu không thể duy trì bởi chính nó - nó không có ý nghĩa. Tình yêu phải được đưa vào hành động, và hành động đó là phục vụ."
"Nếu chúng ta không có hòa bình, đó là vì chúng ta đã quên rằng chúng ta thuộc về nhau."
"Thiên Chúa không đòi hỏi chúng ta phải thành công. Ngài chỉ yêu cầu bạn cố gắng."
"Tôi có thể làm những điều bạn không thể, bạn có thể làm những điều tôi không thể. Cùng nhau chúng ta có thể làm những điều tuyệt vời."
"Tình yêu bắt đầu ở ngay nhà bạn, và nó không phải là bao nhiêu chúng ta làm... nhưng là bao nhiêu tình yêu chúng ta đưa vào hành động đó."
"Hãy đừng để người nào đến với bạn mà không rời đi với tốt hơn và hạnh phúc hơn. Hãy là biểu hiện sống động của sự bác ái của Thiên Chúa: sự tử tế trong khuôn mặt của bạn, lòng tốt trong mắt của bạn, và lòng tốt trong nụ cười của bạn."
"Nếu bạn xét đoán người khác, bạn không còn thời gian để yêu thương họ."
Những câu nói của Mẹ Teresa không chỉ là những lời khuyên tinh thần mà còn là những hướng dẫn thực tế cho cuộc sống, khuyến khích mọi người sống với tình yêu, lòng nhân ái và sự đồng cảm.
